Obsesif-Kompulsif Bozukluk

OBSESİF-KOMPULSİF BOZUKLUK

Obsesif – Kompulsif Bozukluk zamanın boşa harcanmasına yol açacak derecede ağır olan  ya da belirgin bir sıkıntıya, kişinin hayatında önemli ölçüde bozulmaya neden olan yineleyen, obsesyon (tekrarlayan düşünce ) ya da kompulsiyon ( tekrarlayan davranış ) lardır. Bu bozukluğun sürdüğü sırada kişi  obsesyon ya da kompulsiyonlarının aşırı ya da anlamsız olduğunu kabul eder.

En Sık Görülen Obsesyon / Kompulsiyonlar

1) En sık görüleni ” bulaşma obsesyonu ” dur. Bunu yıkama, yıkanma, temizleme, ya da bulaşık olduğu düşünülen nesneden uzak durma izler. Korkulan nesne çoğu zaman uzak durulması zor bir nesnedir ( idrar, toz ya da mikrop gibi ). Yıkanmaktan ötürü kişinin ellerinin derisi yüzülmüş olabilir ya da mikroplardan korktuğu için evden çıkamıyor olabilir. Korkulan nesneye karşı en çok duyulan duygusal tepki kaygı olsa da utanç, iğrenme ve tiksinme de sık görülür. Bulaşma obsesyonları olan kişiler genellikle, en ufak temasla bile nesneden nesneye ya da kişiden kişiye bulaşma olabileceğine inanırlar. ” Sürekli yıkanan kişiler bu hastalığa sahip kişilerin % 25 – 50 ‘ sini oluştururlar.

2) En sık görülen ikincisi ise ” kuşku obsesyonu ” dur. Bunu kontrol etme kompulsiyonu izler. Bu obsesyon çoğu zaman tehlikeye de işaret eder ( ocağı açık unutmak ya da kapıyı kilitlemeyi unutmak gibi ). Sözgelimi, yaşanan kuşkudan ötürü, ocağı kontrol etmek amacıyla defalarca eve geri dönmek zorunda kalınabilir. Hastalar her zaman bir şeyi unuttuklarından ya da yaptıkları bir şeyden suçluluk duyarlar.

3) En sık görülen üçüncüsü, bir kompulsiyon olmaksızın, zihne yerleşen obsesyonel düşüncelerin taşınmasıdır. Bu obsesyonlar genellikle cinsel ya da saldırgan bir eylemle ilintili yineleyici düşüncelerdir ve hasta bu düşüncelerinden ötürü kendi kendini kınamaktadır.

4) En sık görülen dördüncüsü, ” simetri ” ya da kesin olma obsesyonudur. Bunu yavaşlama kompulsiyonu izler. Bu kişilerin bir yemek yemeleri ya da traş olmaları saatler alır. Obsesif – kompulsif hastalarda dinsel obsesyonlar ve kompulsif istifçilik de sık görülür.

Bazı kişiler obsesyon ya da kompulsiyonlarının mantıklı olup olmadığı konusunda kararsızlık içindedir ve bu durumla ilgili inançları zamanla ya da duruma bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Sözgelimi ” güvenli bir durumda ” tartışırken kişi bulaşma kompulsiyonunun anlamsız olduğunu kabul edebilir, ancak parayı eline alması istendiğinde böyle olduğunu kabul etmeyebilir. Kişi obsesyon ya da kompulsiyonlarının mantıksız olduğunu kabul ettiği zamanlarda buna karşı koymak isteyebilir ve buna çaba gösterebilir. Bir kompulsiyonuna karşı koyma girişiminde bulunurken kaygısının ya da gerginliğinin tırmanmaya başladığı hissine kapılabilir ve çoğu zaman bu gerginliğe dayanamayarak bir kompulsiyon ortaya çıkarabilir. Zamanla kişi obsesyon ya da kompulsiyonlarına tekrara tekrar karşı koyamayınca bunları kabullenebilir, bunlara karşı koyma isteğini artık yaşamayabilir ve kompulsiyonlarını günlük etkinliklerinin arasına katabilir.

Obsesyon ya da kompulsiyonlar, doyum sağlayan ve yararlı davranışların yerini alabilirler ve kişinin hayatında bozucu bir etki oluşturabilirler. Obsesif düşünceler, dikkati dağıtabileceklerinden ötürü okuma ya da hesap yapma gibi, dikkatin belli bir konu üzerinde yoğunlaştırılması gereken zihinsel etkinliklerde sıklıkla yetersizliğe yol açabilirler. Kompulsiyonları yerine getirme temel yaşam etkinliği olabilir, kişinin evliliğiyle ,mesleğiyle ilgili ya da toplumsal yetersizliklere yol açabilir. Yaygın bir kaçınma kişiyi eve bağlayabilir.

Erişkinlerde kadınların ve erkeklerin bu hastalığa yakalanma oranları aşağı yukarı eşittir.

Ortalama başlangıç yaşı 20′ dir.

Başlangıcı ergenlik ya da çocukluk yıllarına dek uzanabilir. Bazı olgularda 2 yaş gibi çok küçük bir yaşta da başlayabilmektedir.

Bekarlarda daha fazla görülmektedir.

Obsesif – kompulsif Bozukluğu olan hastaların çoğu zaman başka psikiyatrik sorunları da olmaktadır.

Birinci derecede akrabalarında obsesif – kompulsif bozukluğu olan kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir.